BİRLİK AKADEMİ-SEMİNERLER

 

Birlik Vakfı bünyesinde faaliyet gösteren “birlik Akademi” lisans ve lisansüstü öğrencilere yönelik seminer ve ihtisas toplantıları ile Türkiye toplumuna katkıda bulunmaktadır. Bu çerçevede bir başlangıç olarak 2024-2025 öğretim yılı Bahar yarıyılında farklı konularda seminer programı düzenlemiştir. 07 Nisan tarihinde başlayacak olan bu seminerler beş hafta devam edecektir. Seminerlere devam eden öğrencilere sertifika verilecektir.

Bu seminerlere katılmak isteyen öğrencilerimiz “Katlım talep formu”nu istedikleri dersleri seçerek doldurduktan sonra ilgili mail adresine gönderecekler. Kabul alan öğrencilerimize bilgi verilecek ve seminerler 07 Nisan 2025 tarihinin haftasında başlayacaktır. Seminer konularının içeriği, seminer günleri ve haftalara göre işlenecek konular vb. bilgiler tarafınıza sunulmuştur. Seminer izlencelerini buradan inceleyebilirsiniz. Seminerler Birlik Vakfı’nın Çemberlitaş’taki mekanında gerçekleştirilecektir. Başvurular 04 Nisan 2025 tarihine kadar kabul edilecektir.

Kıymetli öğrencilerimizi seminerlerimize bekler, başarılar dileriz.

SEMİNER KONULARI:

 

1-Post/modernleşme-İslam Arasında Sekülerleşme

Prof. Dr. Mustafa Tekin

Rönesans, reform ve Aydınlanma süreçleri ile belirginleşen modernlik yakın dönem dünya tarihinde bir kırılma yaratmıştır. Öyle ki, tüm dünyayı etkilemiş, bugün gelinen noktada modernliğin etkilerini yaşamamış toplum neredeyse kalmamıştır. Modernlik yara alan unsurları üzerine eleştiriler yaparak kendisini yenilemeye çalışmıştır ki, bu süreci bugün postmodernlik şeklinde görmekteyiz. Modernlik şu üç başat unsur üzerine inşa edilmiştir. Bunlar; bireyselleşme, sekülerleşme ve ulus-devlet. Bu üç unsur, bir anlamda bugünkü dünyanın dönüşümünün sağlanmasında temel faktörlerdir.

Biz sekiz haftalık seminerler çerçevesinde sekülerleşmeye odaklanarak özelde Türkiye toplumunun sekülerleşme çerçevesinde nasıl değiştiği, hangi sosyal formları biçimlendirdiği ve nasıl bir hayat tarzı sunduğuna odaklanmaya çalışacağız. Bu minvalde ilgili olduğu kadar bireyselleşme ve ulus-devlet kavramlarına değindikten sonra, sekülerleşmenin hem gelişimi hem de farklı kavram (tüketim vb.) ve sosyallikler ile gündelik hayattaki konumunu tartışmaya çalışacağız.

 Pazartesi: 15.00-16.30

 

Haftalık Konu Takvimi

1.     Hafta: Batı sekülerleşmesinin içeriği

2.     Hafta: Türkiye’de Sekülerleşme: Sosyolojik Formlar

3.     Hafta: Sekülerleşme ve Din (İslam)

4.     Hafta: Sekülerleşme ve Gündelik Hayat

5.     Hafta: Post/modern Sekülerleşme

Okuma Önerileri:

Mehmet Özay-Sekülerleşme ve Din

Durmuş Hocaoğlu- Laisizmden Milli Sekülerizme

Charles Taylor- Seküler Çağ

Haccac Ali-Seküler Aklın Haritası

Talal Asad-Seküler Çeviriler

 

2-Türkiye’de Toplum ve Siyaset

Prof. Dr. M. Hakkı AKIN

Türkiye modernleşmesi, bir siyasi proje olarak gelişmiştir. Türkiye’de ba­tılı ülkelerde tecrübe edildiğinden farklı dinamikler üzerinden şekillenen kendine has modernleşme tecrübesi, toplumun farklı kesimleri arasında ve toplum ile devlet arasında bir bölünmüşlük ortaya çıkarmıştır. Bu bö­lünmüşlük, toplumda tarihsel ve kültürel kopmaların yaşanmasına sebep olmuştur. Osmanlı Devletinin son döneminde ve cumhuriyet sonrasında siyaset-toplum ilişkisinin bu değişim üzerinde kurulduğu görülebilir. Çok partili hayata geçişle birlikte toplumun siyasette aktör haline gelmesi, Türkiye’de siyaset-toplum ilişkisinde yeni bir dönem başlatmıştır. Çift ku­tuplu dünya düzeninde Türkiye’nin konumu, kentleşme ve sanayileşme sü­reçleri, gençlik hareketleri, askeri darbeler gibi gelişmeler, siyaset-toplum ilişkisini farklılaştırmıştır. Bu seminer dersinde Türkiye modernleşmesi sü­recinde toplum-siyaset ilişkisinin nasıl kurulduğu ve sürdürüldüğü krono­lojik olarak değerlendirilmeye çalışılacaktır. Ayrıca İslamcılık, milliyetçilik, muhafazakârlık, solculuk, batıcılık gibi siyasal anlayışların siyaset-toplum ilişkisindeki konumları ve bu ilişkiye etkileri tartışılacaktır

 

Ders Gün ve Saati: Perşembe 16.30-18.00

Haftalık Konu Takvimi

1.     Hafta: Osmanlı’dan Devreden Miras: Devlet, Toplum ve Siyaset

2.     Hafta: Meşrutiyetten Cumhuriyete Toplum ve Siyaset

3.Hafta: Çok Partili Hayata Geçiş ve Demokrat Parti Dönemi

4. Hafta: 1980-2000 Arası Dönemde Toplum ve Siyaset

5.Hafta: 2000’li Yıllarda Toplum ve Siyaset

3.     Okuma Önerileri:

 

1- Adem Çaylak, S. Ali Avcu (Der.), Osmanlı’dan Günümüze Türkiye’nin Siyasal Hayatı, Ankara: Savaş Yayınevi. 2- Hasan Bülent Kahraman, Türk Siyasetinin Yapısal Analizi I-II, Agora Kitap 3- Kemal Karpat, Türk Demokrasi Tarihi, Timaş Yay. 4 - Eric Jan Zürcher, Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, İletişim Yay. 5 - Şerif Mardin, Türkiye’de Din ve Siyaset, İletişim Yay.

 

3-Medeniyetin Yeniden İnşasında Göç ve Toplumsal Değişme

            Dersin Hocası: Doç. Dr. Fatih Yaman

 

Bu atölye, modern dünyada göç olgusunu disiplinler arası bir bakış açısıyla incelemenin yanında Türkiye’nin sosyo-kültürel hafızasını ve medeniyet birikimini şekillendiren “birlikte yaşama deneyimini” aktüel olarak değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Tarih boyunca çevresel faktörler ve savaşlar gibi nedenlerle ortaya çıkan göçler, endüstri devrimiyle birlikte üretim mekanizmalarındaki değişimler ve ulaşım-iletişim teknolojilerinin gelişmesiyle hız kazanmıştır. Günümüzde, küreselleşmenin etkisiyle uluslararası bir boyut kazanan göçler, sosyo-ekonomik, politik ve kültürel yapıları dönüştürmektedir.

Göçler, temel olarak, mevcut kaynakların eşitsiz dağılımı sorununa bağlı bir biçimde, “daha iyi bir hayat sürme” umuduyla gerçekleştirilir. Günümüz dünyası, bir taraftan söz konusu eşitsizliğin toplumsal düzeyde derinleşmesine sebep olurken, diğer yandan kitle iletişiminin sunduğu imkânlar, göç sürecinin her aşamasına ilişkin nitelikli bilgiye erişim ve göçün doğuracağı muhtelif risk ve dezavantajları asgariye indirme manevralarının gelişimini beraberinde getirmiştir. Bu sayede, göç kararının alınması görece kolaylaşmış; bireysel göçlerden başlamak üzere, hane halkı, grup veya kitlesel düzeyde gerçekleşen tüm göç çeşitleri ivme kazanmıştır. Son yıllarda Ortadoğu’daki siyasi krizle başlayan ve büyüyerek Türkiye’yi de içine alan yeni göç dalgalarının toplumsal alanda birçok değişimi doğurduğu/doğuracağı açıktır. Bu kapsamda atölyede, göç olgusunun psikolojik, sosyolojik, ekonomik ve siyasi boyutlarıyla incelenmesi, öğrencilerin göç dinamikleri ve süreçleriyle ilgili kuramsal bilgi düzeylerinin geliştirilmesinin yanı sıra, dünyada ve Türkiye’deki aktüel nüfus hareketlerine ilişkin ampirik bir bakış açısı kazanmaları hedeflenmektedir.

Ders Saati: Çarşamba 13.30-15.00

Temel Kaynak:

Yaman, F. (2019). Göç ve toplum: Dünyada ve Türkiye’de değişen nüfus hareketleri. İstanbul: Ketebe.

Ek Kaynaklar:

Castles, S. (2009). Göçler çağı. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.

Bartram, D., Poros, M., Monforte, P. (2017). Göç meselesinde temel kavramlar. İstanbul: Hece.

Abadan-Unat, N. (2006). Bitmeyen göç: Konuk işçilikten ulus ötesi yurttaşlığa. İstanbul: Bilgi Üniversitesi.

Kaya, M. (2017). Türkiye’deki Suriyeliler: İç içe geçişler ve karşılaşmalar. İstanbul: Hiperlink.

Erdoğan, M.M. (2015). Türkiye’deki Suriyeliler. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.

IOM (2020). Göç terimleri sözlüğü. Cenevre: IOM (Uluslararası Göç Örgütü).

Ihlamur-Öner, S.G., Öner, N.A. (2016). Küreselleşme çağında göç: Kavramlar, tartışmalar. İstanbul: İletişim.

Tekin, M. (2023). Kelam sosyolojisi. (içinde) Teolojiden siyasaya göçün kurucu gücü: Bir kelam sosyolojisi denemesi, Yaman, F. Ankara: Eski Yeni. 

Haftalık Konu Takvimi

 

1.     Hafta: Göçün Anahtar Kavramları: Göç Nedir? Göç Türleri, asimilasyon-entegrasyon, diaspora ve getto

2.     Hafta: İslam’da Göç ve Göçmenlik (Ensar ve Muhacir Kimliği; Hicretin Kurucu Gücü)

3.     Hafta: Küreselleşme ve Göç (Göçün Küreselleşen Doğası, Küresel Göçün Bölgesel Analizleri)

4.     Hafta: Türkiye ve Göç (İç göç hareketliliği, Yakın dönem Türkiye’ye göçler)

5.     Hafta: Türkiye’deki Suriyeliler (Suriye’den Göçün Arka Planı, Suriyelilere ilişkin veriler, Suriyelilerin Hukuki Statüsü)

 

4-Psikopatoloji-Din İlişkisi

Neden-Sonuç İlişkisi Bakımından Din ve Psikolojik Sorunlar ve Konunun Dini Sorumluluklar Boyutu

Doç. Dr. Ümit Horozcu

 

Bu atölyede içerisinde kaygı bozukluklarının, duygu durum bozukluklarının ve kişilik bozukluklarının yer aldığı bir dizi olgu din psikolojisi bağlamında işlenecektir. Ruh hastalıkları ve kişilik bozuklukları olarak isimlendirilen psikiyatrik rahatsızlıkların genel özellikleri, yaygınlık durumu, nedenleri, tedavisi ve bunlara yönelik ölçüm araçlarının tanıtımının yanı sıra din ile olan ilişkisi de konu edilecektir.

Psikolojik sorunların dini boyutunda hastalıkla din ve dindarlık arasında bir neden sonuç ilişkisinin bulunup bulunmadığı bilimsel araştırmalar ve güncel veriler ışığında ortaya konulacaktır. Öte yandan bu sorunların her birinin, dini sorumluluklar boyutu masaya yatırılacaktır.

Kaynaklar:

T.F. Oltmans vd., Anormal Psikolojide Vaka İncelemeleri, Nobel Yay.

Ertuğrul Köroğlu: Kişilik Bozuklukları, HYB yayınları

Ümit Horozcu, “Adli Psikiyatrinin Verileri Işığında Dini Sorumluluklara Psikolojik Bakış”, İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 33, (2015), 59-96

Not: Her hafta konu bazlı olarak yerli ve yabancı literatürden bilimsel araştırmalara ait makalelere müracaat edilecektir.

Ders Saati: Salı: 14.00-15.30

 

Haftalık Konu Takvimi

1.     Hafta: Derse giriş, temel kavramların tanıtımı.

2.     Hafta: Kaygı bozuklukları ve Din: Sosyal anksiyete

3.     Hafta: Psikotik bozukluklar ve din: Şizofreni ve Dissosiyasyon

4.     Hafta: Kişilik bozuklukları ve din: A- B Kümesi Bozukluklar

5.     Hafta: Kişilik bozukları ve din: C Kümesi Bozukluklar

 

5- “Din Felsefesi ve Problemleri

Dr. Öğr. Üyesi Adem Irmak

Dersin Tanımı

Bu ders, din felsefesini şekillendiren temel düşünceleri ve kilit düşünürlerin epistemoloji, ontoloji ve aksiyolojiye dair ortaya koyduğu fikirleri konu edinecektir. Felsefî yöntemin esas alındığı bu derste, fikirler ve kavramlara dair temel kaynaklar üzerinden eleştirel okumalar yapılacaktır.

Dersin Amacı

·       Din Felsefesi sahasının temel fikirlerini anlamak

·       Din Felsefesinin temel problemlerini bilmek

·       Din-Felsefe ilişkisini eleştirel bir şekilde analiz etmek

·       Din Felsefesi sahasındaki modern metinlerin arka planına dair tartışmaları takip etmek

Haftalık Konu Takvimi

1.     Hafta Din Felsefesi Nedir? ve Din felsefesinin İmkanı

2.     Din, Felsefe ve İlahiyat

3.     Tanrı Alem İlişkisi: Tanrı’nın Varlığının Delilleri (Batı Dünyası)

4.     Tanrı Alem İlişkisi: Tanrı’nın Varlığının Delilleri (İslam Dünyası)

5.     Tanrı- Ahlak İlişkisi

Ders Günleri:  Çarşamba 15:00-16.30

 

Okuma Listesi[1]

·       Din Felsefesi Nedir?, David Pailin

·       Din Felsefesi Nedir?, John Hick

Din Felsefesi Literatüründe Kuşbakışı Bir Gezinti, Rahim Acar, Fatma Yüce

·       Türkiye’de Otantik Felsefe Yapmanın İmkânı ve Din Felsefesi, Recep Alpyağıl

·       Bir Din Felsefesi Mümkün müdür?, Henry Dumery

·       Din Felsefesi Üzerine, Mehmet Sait Reçber

·       Din Felsefesi Üzerine Bazı Düşünceler, Tuncay İmamoğlu

·       Din Felsefesi-Felsefe, Ayhan Bıçak

·       Fârâbî’nin Sisteminde Din-Felsefe, Peygamber-Filozof İlişkisi ve Karşılıklı İşlevleri, Ayşe Sıdıka Oktay

·       İbn Rüşd’ün Projesi: Felsefe-Din Uzlaşımı, Bayram Ali Çetinkaya

·       Gazali ve Felsefe, İlhan Kutluer

·       -İlahiyat İlmî ve Kelam İlmî, Farabi

·       Kelam İlmî, Analitik Gelenek ve Türkiye'de Din Felsefesinin Ehemmiyeti, Kayhan Özaykal

·       Türkiye’de İlahiyat Fakültelerinde Din Felsefesi, Bayram Dalkılıç

·       Akıl ve Vahiy Uyumu, Thomas Aquinas

·       Bahis, Blaise Pascal

·       Şeriat Mevcudata Akıl Tarikiyle Bakmayı Vacip Kılar, İbn Rüşd

·       İstidlal Yoluyla Bilgi Edinme, İmam Maturîdi

·       Dini Epistemolojide Eleştirel Akılcılık ve Tahkiki İmancılık, Cafer Sadık Yaran

·       Aquina’lının Beş Yolu, Timothy J. Pawl

·       Klasik Ontolojik Argüman, St Anselm

·       Anselm’in Argümanının Eleştirisi, Gaunilo

·       Menfi Teoloji, Musa b. Meymun

·       Tanrı Zamandan Münezzehtir, Boethius

·       Tanrı Niçin Kadir-i Mutlak olarak Düşünülür? Thomas Aquinas

·       Varolma Bilinci Her şeyden Önce Gelir, İbn Sina

·       İmkân Delili, İbn Sînâ

·       İnayet ve İhtira Delili, İbn Rüşd

·       Hudus Delili, Gazzali

·       İslam’da Allah’ın Varlığının Geleneksel Kanıtları: Farabî Örneği, Macit Fahri

·       Kudret Sıfatı, Gazali

·       Mutlak Kudret, İlim ve Kötülük, Muhammed İkbal

·       Teşbih- Tenzih Dengesi, İbn Arabî

·       Eythyphron İkilemi, David Baggett

·       İlahi Buyruk Teorisi, Michael W. Austin

·       Ahlak Argümanı, Paul Copan

·       Kadı Abducebbar’ın Rasyonalist Ahlak Anlayışı, George Hourani

 

 

6-GELENEK VE İKTİDAR İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA ERKEN DÖNEM İSLAM TARİHİ

            Arş. Gör. Kerem Tarık Şahiner

            Erken dönem İslam Tarihi, Hz. Peygamber’in vefatının ardından yeni teşekkül eden müslüman toplumun karşılaştığı sorunlara karşı meşru bir kurumsallaşma tecrübesi edinme sürecine şahitlik etmiştir. Bu bakımdan lider olarak Hz. Peygamber’in vefatı nedeniyle oluşan idari görev ve sorumluluk, sahabelere miras kalmıştır. Söz konusu iktidar boşluğu merkezi otorite ile yeni tanışan Hicaz coğrafyası ve varlığını müesses kılmaya çalışan müslüman toplumu açısından birtakım tarihi krizlerin oluşmasına neden olmuştur. İktidar eksenindeki sorunlara yönelik öne sürülen çözüm yolları gelenek, iktidar, otorite ve kimlik gibi kavramların tartışılmasına ve yeniden değerlendirilmesine yol açmıştır. Bu kavramlar karşısındaki tavırlar, İslam dünyasının günümüze dek devam eden sorunlarına da kaynaklık etmektedir. Örneğin; Müslüman toplumların Suriye’de yeni gelişen olaylar karşısındaki kamplaşmaları, çıkar çatışmaları ve politika önerilerinin tarihi bağlamı, erken dönemde karşılaşılan toplumsal ve siyasi sorunlar ile yakın ilişki içerisindedir. Bu nedenle erken dönemde başlayan sorunların temel nedenlerinin sosyolojik perspektifle değerlendirilmesi günümüzdeki sorunlara karşı üretilen çözüm önerilerinin şekillenmesine de katkı sağlayacaktır.

            Bu okuma grubunda, İslam Tarihi’nin işaret edilen erken döneminde karşılaşılan toplumsal ve siyasi sorunlar tarih ve sosyoloji ekseninde incelenerek dönemin toplumsal yapısı ve siyasi hayatı incelenecektir. Erken dönem müslüman toplumunun özellikleri, iç ve dış dinamikleri, siyasi arka planları ve dini anlayış tarzlarının yaşanan hadise ve krizler karşısındaki etkileri ortaya çıkarılmaya çalışılacaktır. Bu amaçla sosyoloji ve tarih disiplinini kapsayacak bir disiplinler arası bir okuma gerçekleştirilerek gelenek, iktidar, hilafet, otorite ve kimlik gibi kavramlar tartışılmaya açılacaktır.

 

Ders Saati: Salı Günü 10.00-11:30

 

Okuma Önerileri:

1.     Tarih ve Toplumsal Kuram, Peter Burke, çev. Mete Tunçay Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2011.

2.     Tarihsel Sosyoloji, Elisabeth Özdalga, Doğu Batı Yay, 2020.

3.     Kur’an’ın Geliş Ortamında Arap Toplumu (Sosyal, Kültürel ve İktisadi Hayat), Adem Apak, KURAMER, 2017.

4.     Mukaddime, İbn Haldun.

5.     Sahabe Dönemi İktidar Kavgası, Ahmet Akbulut, Otto, 2016.

6.     Bürokrasi ve Otorite, Max Weber, çev. Bahadır Akın, Adres Yay. 2005.

7.     İslam’da Otorite, Hamid Dabaşi, çev. Süleyman Erol Gündüz, İnsan Yay, 1995.

 

Konu Takvimi:

 

1.     Hafta: Tarih ve Sosyoloji ilişkisi, Yöntemler ve Farklılıklar.

2.     Hafta: Kavram Analizi: Devlet, Otorite, İktidar, Toplumsal Yapı.

3.     Hafta: Kavram Analizi: Gelenek, Hilafet, Asabiyet, Kabile.

4.     Hafta: Dört Halife Dönemi: Hz. Ebu Bekir- Hz. Ömer.

5.     Hafta: Dört Halife Dönemi: Hz. Osman- Hz. Ali.

 


----------------------------

 BİRLİK AKADEMİ

2025 Bahar Yarıyılı Seminerleri

Katılım Talep Formu

Adı-Soyadı
Telefon ve mail
Eğitim durumu (Lisans, Y.Lisans, doktora) (Ayrıntılı olarak belirtiniz)
Eğitim gördüğünüz fakülte ve üniversite.
Almak istediğiniz seminer programını belirtiniz. (Aşağıya seminer isimlerini yazınız)

 

 

 

BİRLİK AKADEMİ:

SEMİNER KONULARI:

1-Post/modernleşme-İslam Arasında Sekülerleşme-Prof. Dr. Mustafa TEKİN

2-Türkiye’de Toplum ve Siyaset-Prof. Dr. M. Hakkı AKIN

3-Medeniyetin Yeniden İnşasında Göç ve Toplumsal Değişme-Doç. Dr. Fatih YAMAN

4-Psikopatoloji ve Din İlişkisi-Doç. Dr. Ümit HOROZCU

5-Din Felsefesi ve Problemleri-Dr.Öğr. Üyesi Adem Irmak

6-Gelenek ve İktidar İlişkisi Bağlamında Erken Dönem İslam Tarihi-K. Tarık Şahiner

  

Not: Bu formu eksiksiz doldurarak [email protected] adresine ekli dosya olarak gönderiniz.

İlgili Resimler